Combinatiebanen realiseren? Focus op loopbaanbehoeften en mogelijkheden

We vallen maar meteen met de deur in huis: zijn combinatiebanen een vernieuwing op de arbeidsmarkt?

"Niet als idee nee, maar het is wel zo dat ze in de veranderende arbeidsmarkt van zorg en welzijn afgestoft zijn en worden. Geen oude wijn in nieuwe zakken, maar als een bijdrage die echt voor nieuwe energie zorgt bij het werven en behouden van medewerkers voor de sector."

Een combinatiebaan betekent dat een medewerker twee banen combineert in de eigen organisatie of in twee organisaties. Waarom zouden medewerkers en werkgevers dat willen?

"Hoe zorg en welzijn nu nog altijd georganiseerd zijn, stamt uit de jaren ’50-‘60 van de vorige eeuw. Jarenlang functioneerde dat goed, alleen is de samenleving veranderd. En dat vraagt om vernieuwing, ook die van de arbeidsmarkt in zorg en welzijn. De kanteling van curatief naar preventief doet een groot beroep op sociaal werk. De vraag is hoe sociaal werk zich hierop kan voorbereiden, en er ook sterk uit kan komen. Met de roep om meer preventie wordt de rol van sociaal werk groter. Combinatiebanen kunnen daarbij echt iets betekenen voor de arbeidsmarkt van sociaal werk en voor samenwerking in de regio."

Heel praktisch: hoe passen combinatiebanen in sociaal werk?

"We zien in het werkveld regionaal al mooie voorbeelden van combinatiebanen binnen de branche sociaal werk en binnen de sector zorg en welzijn. Die ontstaan niet zomaar, daarvoor moeten we wel anders leren kijken naar de arbeidsmarkt. De druk van krapte op de arbeidsmarkt werkt daarbij als een katalysator: er ontstaat energie en ruimte voor nieuwe initiatieven. Wat mij betreft kan een combinatiebaan dan ook niet ver genoeg gaan: twee banen in de eigen organisatie, een baan in sociaal werk en een in de zorg, maar ook in bijvoorbeeld sociaal werk en onderwijs. Laten we medewerkers vooral de ruimte geven om hun loopbaan te vormen op een manier die hen behoudt voor de hele sector. En laten we ook nieuwe medewerkers binden aan de sector door ze de door hen gewenste afwisseling te bieden."

Welk voordeel levert een combinatiebaan medewerkers op? 

"Het biedt nieuwe inzichten en leermomenten. Daarnaast kan een combinatiebaan ook een ontdekkingsreis zijn, waarbij je als medewerker kunt ontdekken welke andere, nieuwe werkzaamheden of werkomgevingen aansluiten bij je eigen behoeften in je loopbaan. Let wel, een combinatiebaan is niet voor iedereen aantrekkelijk. Ik geloof niet in opgelegde vernieuwing. Maar ben je nieuwsgierig en houd je van afwisseling, dan kan het een verrijking zijn. Daarnaast kan het ook een kans zijn als (uren)aanvulling op je arbeidsovereenkomst."

Dat laatste is afhankelijk van hoe de werkgever(s) het werkgeverschap regelen. Juridisch en fiscaal zijn er voor organisaties met name bij gedeeld werkgeverschap wel beren op de weg. 

"Dat is zo, maar het is niet zo dat het daardoor niet kan. Ik doe een appel op managers en leidinggevenden om op een andere manier naar vraagstukken op de arbeidsmarkt te kijken. Daarmee voorkom je dat mensen uitgeblust raken, minder gemotiveerd zijn en daardoor uitvallen. Maak dus ruimte voor het gesprek met je medewerker hierover, want vaak komt van uitval uitstroom! Geef ze aandacht, luister naar hun behoeften en wensen. Wanneer ervaart een medewerker werkplezier? Ga van daaruit zoeken naar een oplossing. Dat is modern werkgeverschap en straalt af op de organisatie en de sector. En het maakt sociaal werk aantrekkelijk. Sociaal werk zal een steeds crucialere rol spelen in de samenleving, dus naast meer technologische innovatie, zullen we ook in de nabije toekomst meer goede medewerkers nodig hebben."

Dragen combinatiebanen volgens jou ook bij aan een betere ketenzorg?

"Als medewerkers op verschillende plekken in de sector zorg en welzijn - en misschien zelfs wel daarbuiten - kunnen werken dan leren ze elkaars werelden en elkaars taal kennen, en dat is goed voor de samenwerking. Een nieuwe collega uit een andere branche kan ook nieuw elan brengen in teams. Mijn oproep aan de sector blijft dan ook: Kijk naar wat er wel kan!"